به گزارش روابط عمومی و بین‌الملل، نشست علمی پژوهشی «بایسته‌های پژوهش حوزوی طراز انقلاب اسلامی» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد رهدار روز دوشنبه 26 آذر از سوی معاونت پژوهش جامعه‌الزهرا علیهاالسلام برگزار شد.

در این نشست، دکتر رهدار با اشاره به اینکه پژوهش‌های حوزه باید سمت و سو و نگرش خاص خود راداشته باشد، هفت محور را به عنوان اولویت‌ها و بایسته‌های در این زمینه مطرح کرد.

وی، «حوزوی و اسلامی بودن» پژوهش‌های حوزوی را به عنوان اولین بایسته مورد اشاره و بررسی قرار داد و گفت: در مسیر پژوهش‌های حوزوی متأسفانه دانشگاه‌زده شده‌ایم و دچار انفعال روشی شده‌ایم.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: در پژوهش‌های دانشگاهی، دغدغه اصلی استناد به علم است و روش‌ها نیز تعریف شده؛ اما متأسفانه این دغدغه در پژوهش‌های حوزوی وجود ندارد. این در حالی است که در پژوهش‌های حوزوی باید استناد روشی به اسلام، یکی از دغدغه‌های حوزه در امر پژوهش باشد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رهدار ادامه داد: «عینی و انضمامی بودن» پژوهش، بایسته دیگری بود که مورد بررسی دیگری قرار گرفت.

وی گفت: هر پژوهشی باید خاستگاه مسئله خودش باشد؛ به این معنا که وقتی پژوهش تمام می‌شود، در عالم بیرون از خود و خارج از ذهن پژوهشگر را حل کند. به عبارتی پژوهش باید ناظر به مسئله‌های جامعه باشد و توانمندی‌های اجتماعی هم در نظر گرفته شود و هم به واسطه پژوهش کردن در طلاب بالا رود.

دکتر رهدار در ادامه گفت: بایسته دیگری که در پژوهش‌های حوزوی مورد توجه قرار نمی‌گیرد، «شامل بودن» آن است؛ بدین معنا که پژوهش‌های حوزوی باید بنیادی، کاربردی و راهبردی را در بر بگیرد.

وی افزود: متأسفانه نوع پژوهش در حوزه بنیادی است و حوزره هیچ‌گاه به این سمت و سو حرکت نکرده که طلبه استراتژیست تربیت نکرده است که مدیریت علم داشته باشد و بتواند طراحی صفر تا صد یک دانش را انجام داده و طرح راهبردی ارائه دهد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رهدار تصریح کرد: پژوهش‌های حوزه باید در طراز انقلاب اسلامی باشد، اما متأسفانه در حال حاضر حوزه هیچ ارتباطی با انقلاب ندارد و به عبارتی بازیگر خوبی در صحنه انقلاب نیست؛ بلکه فقط همسایه خوبی برای انقلاب است.

وی بیان داشت: حوزه اگر می‌خواهد بازیگر و صحنه‌گردان خوبی برای انقلاب باشد، باید به مقیاس انقلاب و مقیاس بین‌المللی وارد شود.

رئیس «مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه» با اشاره به «امتداد اجتماعی داشتن پژوهش» به عنوان بایسته دیگری از بایسته‌های پژوهش حوزوی گفت: حوزه در حال دفن شدن در پژوهش‌های بنیادین خود است. در حقیقت مشکل بزرگ حوزه در پژوهش عدم توزیع آن در میان جامعه است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رهدار با بیان تفاوت چاپ و توزیع گفت: حوزه به موازات شبکه تبلیغ خود، باید به شبکه توزیع نیز بیاندیشد و اندیشه‌‌ها، افکار و محصولات خود را به مخاطب عرضه کند. 

وی تأکید کرد: عدم نوآوری حوزه در امر توزیع افکار و اندیشه‌ها و محصولات خود، سبب شده در جذب مخاطب نیز به خوبی عمل نکند و به عبارتی پژوهش‌های حوزوی امتداد اجتماعی نداشته باشد. هم‌چنین پژوهش‌‌های حوزوی باید زبان تخصصی و متنوع داشته باشد و این، امری است که همیشه مغفول مانده است.

استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: وقتی پژوهش زبان تخصصی لازم را نداشته باشد، هر مخاطبی نیز نمی‌تواند از آن بهره ببرد. از این رو لازم است پژوهش‌‌های حوزوی در عرصه‌های تخصصی ورود پیدا کرده و زبان هر یک از این عرصه‌های را در نظر بگیرد؛ مانند زبان کودک، زبان زنان، زبان پزشکی، زبان نخبگان، زبان بین‌المللی، زبان رمان، زبان طنز و ... . عدم در نظر گرفتن تکثر جامعه سبب شده حوزه محصولات خود را با یک زبان واحد ارائه دهد.

دکتر رهدار به عنوان آخرین بایسته پژوهش‌های حوزوی، به «جهانی بودن پژوهش‌ها» اشاره کرده و گفت: پژوهش‌های حوزه باید مقتضای عصر حاضر باشد، هم از نظر روش و قالب و هم از نظر محتوا. متأسفانه 90درصد پژوهش‌های حوزه قابل نشر نیست؛ زیرا مقیاس بین‌المللی ندارد که تمام جهان بتواند از این پژوهش‌ها استفاده کند.

وی تصریح کرد: جهان صحنه ساخته شده توسط حوزه نیست که بتواند بستری باشد که در آن تصرف کنیم؛ از این رو حوزه باید به گونه‌ای عمل کند که بتواند از نظر روش، قالب، حجم و نوع مسئله با همه مردم جهان از هر نوع دین و مذهب و آیین ارتباط برقرار کند.

در پایان به برخی سؤالات مطرح شده توسط طلاب پاسخ داده شد.