به گزارش روابط عمومی و بین الملل، روز هجدهم ذی‌الحجه سال ۱۰ هجری قمری حضرت علی علیه‌السلام از سوی نبی مکرم اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله به‌عنوان اولین وصی معرفی شد و یازده امام معصوم دیگر نیز به لسان رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله نام‌برده و مشخص شدند و اطاعت محض از آن‌ها، بر تمامی مسلمانان واجب شمرده شد. نگاهی گذرا به آن واقعه و بررسی تکلیف مسلمانان پس از ائمه اطهار علیهم‌السلام می‌تواند چراغ هدایت جامعه دینی باشد.
سرکار خانم ملیحه لباف، استاد و مشاور مرکز مشاوره جامعه‌الزهرا علیهاالسلام در گفتگو با واحد خبر به تشریح مختصری از واقعه غدیر خم و وظیفه فعلی شیعیان در عصر غیبت برای تداوم اطاعت از ولیّ خدا پرداخت که در ادامه این گفتگو را می‌خوانید:
گذری بر ماجرای غدیر خم
علامه امینی در ذیل آیه «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» مائده/۶۷ می‌فرمایند: این آیه در روز هجده ذی‌الحجه وقتی‌که پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله به غدیر خم رسیدند، بر ایشان نازل شد. پنج ساعت از روز گذشته بود که جبرئیل به محضر رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله نازل شد و عرضه داشت: «يا محمد، إن الله عزوجل يقرئك السلام، و يقول لك: يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ في علي وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ» بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، البرهان، ج ۲، ص ۲۲۹.
بیان‌شده که در آن زمان هجدهم ذی‌الحجه و و مکان غدیر خم تقریباً صد هزار نفر یا بیشتر، نزدیک جحفه بودند. پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند کسانی که رفتند برگردند و کسانی که عقب بودند برسند. وقتی همه در یکجا جمع شدند، رسول‌الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله این آیه را تلاوت کردند و خبر دادند که «ان الله عزّوجل قد ارحمهم من الناس». سپس پیامبر حضرت علی علیه‌السلام را در طرف راست خود قراردادند و دست راست او را گرفته و بالا بردند و آن‌قدر ایشان را بلند کردند، به‌طوری‌که زیر بغل حضرت علی علیه‌السلام نمایان شد و سپس پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله آیه ۶۷ سوره مائده را در مورد حضرت علی علیه‌السلام تلاوت کردند.
علمای متعددی از اهل سنت این واقعه را ذکر کرده‌اند و علامه امینی نیز بیان می‌کند که علمای متعددی از اهل سنت و شیعه معتقدند این آیه در وصف امیرالمؤمنین علیه‌السلام نازل‌شده است.
دوستی با دوستان علی و دشمنی با دشمنان علی
بعد از قرائت آیه و اعلام ولایت حضرت علی علیه‌السلام، پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله دعا کردند: «اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه و احبّ من احبه» الغدير، ج ۱ ، ص ۱۱.
سپس افراد یکی‌یکی با حضرت علی علیه‌السلام بیعت کردند و خانم‌ها نیز با گذاشتن دست خود در تشت آبی که دست امیرالمؤمنین علیه‌السلام در آن بود، با ایشان بیعت کردند.
هشدار نسبت به ناقص بودن رسالت/ نعمت الهی در روز عید غدیر تکمیل شد/ رسالت بدون ولایت مردود است
آیه شریفه اکمال دین نازل شد: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا». این مطلب که در آیه خطاب به پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله بیان‌شده که اگر این کار را انجام ندهی، رسالتی که خدا برای تو قرار داده اجرا نکرده‌ای، هشداری برای تمام ما است.
این آیه تیر خلاصی است تا برای کسی هیچ ابهامی باقی نماند و نشان دهد که تنها دین مورد پذیرش، اسلام و تنها مکتب مورد پذیرش، مکتب ولایی امیرالمؤمنین علیه‌السلام و فرزندان ایشان است.
آیه اکمال نشان می‌دهد که در روز غدیر با اعلام و ابلاغ ولایت، نعمت الهی به اتمام و اکمال رسیده و همچنین نمایانگر این مفهوم است که رسالت بدون ولایت مردود است و سودی ندارد.
غیر از علمای شیعه، بزرگان علمای اهل سنت مانند مالکی و آلوسی معتقدند این آیه درباره حضرت علی علیه‌السلام نازل‌شده است.
مراجعه به راویان حدیث در غیبت کبری
ولایت یعنی به‌تبع نبوت، امامت نیز باید قرار گیرد. امام علی علیه‌السلام اولین وصی پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله است و اوصیای بعدی تا حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف توسط شخص نبی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله به ترتیب نام‌برده شده و یکی پس از دیگری امام و ولی هستند و بر ما واجب است که به دنبال آن‌ها حرکت کنیم.
در زمان امامت حضرت مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، غیبت صغری و کبرای امام در جامعه ایجاد شد. در زمان غیبت صغری چهار نفر جزو نواب خاص حضرت مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و رابط پیام‌های امام و مردم بودند و یا پاسخ سؤالات مردم را از امام دریافت می‌کردند و به آن‌ها می‌رساندند.
بعد از اتمام زمان غیبت صغری، حضرت مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف فرمودند دیگر کسی نائب خاص نیست و نواب عام داریم و این افراد را نه با تعیین مصداق بلکه با تعیین معیارهای خاص مشخص کردند. وقتی سؤال شد که در زمان غیبت ما شیعیان چه باید بکنیم؟ حضرت مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف فرمودند «وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ». وقتی در زمان غیبت کبری نمی‌توانید در ظاهر با من ارتباط داشته باشید به راویان حدیث ما که حجت‌های من بر شما هستند و من هم حجت خدا بر این‌ها هستم مراجعه کنید.
در واقع حضرت مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف واسطه‌ای است بین خدا و نواب عام که ولی‌فقیه هستند.
معیارهای ولایت فقیه در بیان امام حسن عسکری(ع)
باید دید آیا می‌توان هرکسی را به‌عنوان ولی‌فقیه پذیرفت و به دنبال او حرکت کرد؟
طبق بیان امام حسن عسکری علیه‌السلام ولی‌فقیه دارای معیارهایی است : «فَأمّا مَن كانَ مِن الفُقَهاءِ صائنا لنفسِهِ حافِظا لِدينِهِ مُخالِفا على هَواهُ مُطِيعا لأمرِ مَولاهُ». پس ولی‌فقیه باید چهار ویژگی خویشتن‌داری، نگاهبانی دين، ستیزه‌گر با هواى نفْس و مطيع فرمان مولا بودن را داشته باشد. با این چهار ویژگی می‌توان ولی‌فقیه را تشخیص داد.
آیا مردم عادی می‌توانند ولی‌فقیه را به‌راحتی تشخیص دهند؟/ پیروی از ولی فقیه در زمان غیبت
این کار به خبرگان که خود از فقها هستند و توسط مردم انتخاب‌شده‌اند واگذارشده و این افراد نظر می‌دهند که چه کسی واقعاً دارای چنین ویژگی‌های است تا ولی مردم باشد و از او اطاعت شود.
کسی که بگوید من ولی‌فقیه را قبول ندارم و فقط از خود امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف پیروی می‌کنم، در اندیشه خود مشکل دارد. چون این پیام حضرت مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف است که اگر می‌خواهید واقعاً ولایت امام زمان را بپذیرید و مطیع امر باشید، باید از ولی‌فقیه در زمان غیبت پیروی کنید.
توصیه امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه به مردم در اطاعت از ولی فقیه در زمان غیبت
پس دیگر شکی باقی نمی‌ماند که پیروی از ولی‌فقیه در زمان غیبت واجب است و اطاعت از ولی، اطاعت از امام است: «فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ». این جمله حضرت نشان‌دهنده این نیست که ولی‌فقیه معصوم است. این افراد در دایره لطف خدا قرار می‌گیرند و از خطا حفظ می‌شوند. نمی‌خواهیم بگوییم این افراد معصوم هستند ولی ما موظف به حرکت به دنبال ولی‌فقیه هستیم و عملی که بر مبنای تبعیت از ولی‌فقیه باشد ان شالله مورد قبول قرار خواهد گرفت.
نظرات