حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز (یکشنبه) در دیدار صدها نفر از اساتید، اعضای هیأت‌های علمی و پژوهشگران دانشگاه‌ها و مراکز علمی، دانشگاه را از مراکز بسیار مهم «تربیت قوه‌ی عاقله‌ی کشور» خواندند و با تبیین سه ضرورت اساسی دانشگاه‌ها یعنی «درگیر شدن با مسائل و چالش‌های کشور»، «تربیت فرهنگی، اخلاقی و هویتیِ دانشجویان» و «تحول دائم و اصلاح مستمر در محیط‌های دانشگاهی» تأکید کردند: مسائل و مشکلات کشور باید عالمانه حل شود و استفاده از توانایی‌ها و ظرفیت‌های دانشگاه‌ها و اساتید و دستان توانا و مستعد جوانان پرتلاش و پرانگیزه در این مسیر، بسیار اساسی و مهم است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ابتدای سخنانشان موارد مطرح‌شده از طرف اساتید در این دیدار را بسیار خوب و معطوف به مسائل و چالش‌های کشور ارزیابی کردند و گفتند: در سخنان اساتید محترم به مقولات مهمی همچون اقتصاد، آسیب‌های اجتماعی، برجام، آب، هوا و فضا، نوآوری، دیپلماسی علمی، سینما و هنر، و ازدواج و خانواده پرداخته شد که نشان‌دهنده‌ی حرکت پیش‌رونده‌ی فکری و انگیزه‌ایِ جامعه‌ی دانشگاهی است.
ایشان دانشگاه را مرکزی مهم برای «تربیت قوه‌ی عاقله‌ی کشور» خواندند و افزودند: دانشگاه خوب برای اداره‌ی کشور حیاتی است و در فرایند ایجاد و پرورش قوه‌ی عاقله‌ی کشور، اساتیدِ عزیز نقشی بسیار برجسته و حساس بر عهده دارند.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه به سه الزام و سرفصل اساسی برای تحقق این هدف مهم و نقش‌آفرینی مؤثر دانشگاه‌ها در پیشرفت کشور اشاره کردند.
ایشان در بیان اولین سرفصل، بر «لزوم درگیر شدن دانشگاه با مسائل کشور» تأکید و خاطرنشان کردند: مشکلات امروز و فردای کشور باید عالمانه حل شود، زیرا مواجهه‌ی غیرعلمی و غیرمدبرانه با مشکلات موجب پیچیده و افزون شدن آن‌ها خواهد شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس با اشاره به برخی مسائل و مشکلات کشور که نیازمند ورود جدی و عالمانه‌ی دانشگاه است، گفتند: به‌عنوان نمونه در مسئله‌ی مهم اقتصاد که برخی معتقدند مشکلات آن ناشی از بعضی شیوه‌های مدیریتی ضعیف یا غلط است، دانشگاه باید با کار علمی و راهگشا ورود کند.
ایشان در همین زمینه افزودند: چندین بار به مسئولان عالی‌رتبه‌ی دولتی توصیه کرده‌ام که دیدگاه‌های متنوع اساتید اقتصاد را جمع‌آوری و از آن‌ها استفاده کنند، زیرا دیدن و شنیدن این نظرات راهگشا است.
رهبر انقلاب اسلامی، «صنعت» را زمینه‌ای دیگر برای ورود پیشرفت‌آفرین و رونق‌بخش دانشگاه‌ها برشمردند و با تأیید تصویب فرصت مطالعاتی یک‌ساله برای اساتید در صنعت، گفتند: دانشگاه باید از نزدیک با مشکلات صنعت آشنا شود و آن‌ها را حل کند تا نیاز نباشد برای حل مشکلات صنعت نفت یا صنعت برق، چشم به بیگانگان بدوزیم.
ایشان با اشاره به برخی سخنان از جمله ابراز ناچاری در استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌ی شرکت‌های خارجی برای افزایش استخراج نفت، گفتند: نتیجه‌ی ناچاری در بستن قرارداد با شرکت‌های خارجی آن است که آن‌ها مواردی را به کشور تحمیل می‌کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تجربه‌ی غنی‌سازی ۲۰درصد را نمونه‌ای درخشان از توانایی و استعداد جوانان کشور برشمردند و خاطرنشان کردند: در دوره‌ای که برای فروش اورانیوم غنی‌شده‌ی ۲۰درصد شرط و شروط گذاشته بودند و برخی مسئولان نیز به دادن امتیازاتی در این زمینه گرایش پیدا کرده بودند، با تلاش جوانان و با پافشاری و استقامت توانستیم به اورانیوم ۲۰درصد دست یابیم و دنیا در کمال ناباوری دید که ما به اورانیوم آمریکا و روسیه و فرانسه احتیاج نداریم.
ایشان افزودند: آن استعدادی که قادر به انجام دادن چنین کار حیرت‌انگیزی است، چرا نتواند راندمان چاه‌های نفت را افزایش دهد؟
رهبر انقلاب اسلامی «آسیب‌های اجتماعی» را زمینه‌ی دیگری برای درگیر شدن جامعه‌ی دانشگاهی با مسائل کشور دانستند و خاطرنشان کردند: حدود سه سال است دستگاه‌های مختلف سه قوه را در این مسئله فعال کرده‌ایم و کارهای خوبی هم شده است که در درازمدت نتیجه می‌دهد اما دانشگاه‌ها می‌توانند با پیشنهادات و راه‌حل‌های خود، حل مسئله‌ی مهم آسیب‌های اجتماعی را تسریع کنند.
«کمک به اصلاح زنجیره‌ی چرخه‌ی تولید و مصرف» از دیگر توصیه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به اساتید و پژوهشگران دانشگاهی بود.
ایشان بررسی علمی «موانع تولید کالای باکیفیت داخلی» و «ریشه‌یابی روان‌شناختی و جامعه‌شناختی تمایل برخی قشرها به کالاهای خارجی» را از دیگر مسائلی دانستند که جامعه‌ی دانشگاهی می‌تواند درباره‌ی آن‌ها راه‌حل‌های عالمانه، عینی و قابل تحقق دهد.
رهبر انقلاب اسلامی در جمع‌بندی اولین محور سخنانشان در جمع اساتید یعنی «درگیر شدن جامعه‌ی دانشگاهی با مسائل و چالش‌های کشور»، بر نکته‌ی مهمی تأکید و خاطرنشان کردند: همان‌طور که بارها گفته‌ام تحقق این همکاری، نیازمند طلب و خواست مدیران و مسئولان کشور است به‌گونه‌ای که مدیر باید به درِ خانه‌ی دانشمندان برود نه‌اینکه دانشمند پشت در اتاق مدیر معطل بماند.
ایشان از مسئولان دولتی حاضر در جلسه خواستند مسئله‌ی ارتباط مراکز و دستگاه‌ها با دانشگاه‌ها را به‌طور جدی در جلسات دولت مطرح و پیگیری کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تبیین محور دوم بحثشان در نشست با اساتید و محققان گفتند: عقل در نگاه اسلامی، دستگاه محاسبه‌کننده‌ی مادی نیست بلکه عامل تعالی و رشد انسان، معتقد کردن فرد به سبک زندگی اسلامی و تأمین‌کننده‌ی ارتباطات مختلف زندگی است و برای تحقق این ظرفیت عظیم، قوه‌ی عاقله باید تربیت فرهنگی، معنوی و اخلاقی یابد.
ایشان به جامعه‌ی دانشگاهی تأکید کردند: جوان پاک دانشجو را باایمان، شجاع، اهل اقدام، اهل کار و تلاش، دارای اعتمادبه‌نفس، حق‌پذیر، حق‌طلب، اهل مبارزه با ظلم و تعرض، و اهل مهربانی و گذشت بار بیاورید تا بتواند در آینده، جامعه را به‌درستی مدیریت کند.
رهبر انقلاب اسلامی به‌عنوان مثالی در ضرورت تربیت معنوی و اخلاقی، به ناهنجاری‌های رایج در فضای مجازی از جمله تهمت، بدگویی، بردن آبروی مؤمن، و برجسته کردن ضعف‌های کوچک اشاره کردند و افزودند: تربیت معنوی می‌تواند جلوی این مشکلات را بگیرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: جوان امروز را باهویت بار بیاورید چرا که اگر جامعه‌ای احساس هویت نکرد، در مقابل صداهای بلند تحکم‌آمیز به‌راحتی مغلوب می‌شود اما برخورداری از هویت دینی، ملی و انسانی به جامعه احساس عزت و ایستادگی می‌دهد.
محور پایانی مباحث حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به بیان مصادیق عینی ضرورت «صیرورت و اصلاح و تحول دائم دانشگاه‌ها» اختصاص داشت.
ایشان، «تبدیل رویکرد مصرف‌کنندگی علم به تولیدکنندگی علم» را از جمله‌ی این مصادیق دانستند و گفتند: بارها گفته‌ایم در مقابل علم دیگران شاگردی می‌کنیم اما شاگردی با تقلید و مصرف کردنِ همیشگی فرق دارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با انتقاد از کسانی که معتقدند نباید دنبال تبیین و تدوین علوم انسانی اسلامی برویم زیرا علوم انسانی در همین نظریات رایج منحصر است، افزودند: این‌همه دیدگاه‌های متعارض در اقتصاد، مدیریت، فلسفه و دیگر علوم انسانی آیا نشان‌دهنده‌ی بطلان برخی دیدگاه‌ها نیست؟ ضمن اینکه حتی در علوم تجربی نیز غلط بودن برخی حرف‌ها ثابت شده و می‌شود، پس چرا برخی علوم انسانی اسلامی را رد می‌کنند.
ایشان منتقل نشدن صحیح یا کامل علوم دیگران و به‌روز نشدن این‌گونه علوم در داخل را از دیگر نشانه‌های ضرورت حرکت به سمت تولید علم خواندند و افزودند: نباید تجربه‌های غلط دوران رژیم گذشته را تکرار کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با یادآوری پیشرفت‌های تحسین‌برانگیز کشور در نانو، سلول‌های بنیادین، هسته‌ای، زیست فناوری، پزشکی و علوم دیگر، گفتند: برخی، این پیشرفت‌های عینی را که حتی مراکز جهانی نمی‌توانند آن‌ها را انکار کنند، حبابی می‌خوانند تا مردم و جامعه‌ی دانشگاهی را مأیوس کنند، اما این‌گونه حرف‌ها صددرصد اشتباه است.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه‌ی سخنانشان درباره‌ی مصادیق عینی ضرورت تحول در دانشگاه‌ها افزودند: «هدفمند کردن تحقیقات» مهم است و پژوهش‌ها باید با دو هدف اساسی «تأمین نیازها و حل مسائل کشور» و «رسیدن به اوج و مرجعیت علمی و حضور در جمع سرآمدان جهانی علم» صورت گیرد.
ایشان خاطرنشان کردند: موضوع مقاله‌محوری، موافقان و مخالفانی دارد؛ البته مقالاتی که مورد استناد قرار می‌گیرد برای کشور آبرویی است اما نباید در مسیر ارتقای علمی استادان، تولید مقاله اصل و ضابطه قرار گیرد.
رهبر انقلاب «آمایش آموزش عالی» را از دیگر تحولات لازم در دانشگاه‌ها برشمردند و افزودند: این سند در سال ۹۵ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده اما اجرای آن پیشرفت نداشته است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: آمایش آموزش عالی، نوعی تقسیم کار ملی میان دانشگاه‌ها در بخش‌های مختلف علمی است که ضمن هم‌افزایی، برنامه‌ریزی برای رشد علمی و ارزیابی وضع علمی کشور را آسان می‌کند.
«تحقق کامل نقشه‌ی جامع علمی کشور» از دیگر مسائلی بود که رهبر انقلاب آن را در مسیر اصلاح و تحول مستمر دانشگاه‌ها ضروری دانستند.
ایشان نقشه‌ی جامع علمی کشور را خوب ارزیابی کردند اما گفتند: بدنه‌ی دانشگاهی که باید این نقشه را اجرا کند، به حد کافی از آن مطلع نیست؛ بنابراین باید جلساتی برای تبیین و عملیاتی کردن نقشه‌ی جامع علمی در دانشگاه‌ها برگزار شود.
«خطر نامتوازن شدن رشته‌های دانشگاهی و افزایش گرایش به رشته‌های درآمدزا» که باعث کم شدن گرایش به رشته‌های بسیار مهمی همچون ریاضی و فیزیک شده است و تأکید بر حل این مشکل، خواسته‌ی دیگر رهبر انقلاب از جامعه‌ی دانشگاهی بود.
رهبر انقلاب در نوعی جمع‌بندی خطاب به استادان و اعضای هیأت‌های علمی دانشگاه‌ها تأکید کردند: دانشجویانِ خود را امیدوار و خوش‌بین به حال و آینده‌ی کشور، معتقد به توانایی‌ها و ظرفیت‌های داخلی و آشنا به موقعیت کشور تربیت کنید تا مطمئن شوند همان‌گونه که پیشرفت‌های کشور نسبت به دو سه دهه‌ی گذشته، تحسین‌برانگیز است، آینده‌ی کشور نیز در مقایسه با امروز به‌مراتب درخشان‌تر خواهد بود.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به جایگاه رفیع جمهوری اسلامی در میان توده‌های اکثر ملت‌ها، افزودند: ایران اسلامی در میان دولت‌های مستکبر و بی‌ارزش، بیشترین دشمنان را دارد همان‌گونه که در توده‌های مردم منطقه و اغلب کشورها بیشترین آبرو، طرفداری و نفوذ را دارد و همین موجب شده است که دشمنان خبیث، دائم به فکر توطئه باشند که به فضل الهی در مقابل ملت ایران و جمهوری اسلامی همچنان شکست خواهند خورد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به مظلوم‌نمایی شمرِ زمان یعنی نخست‌وزیر کودک‌کش رژیم اشغالگر در سفر به اروپا گفتند: این جنایت‌کار که سرآمد همه‌ی ظالمان تاریخ است به اروپایی‌ها به دروغ گفت ایران می‌خواهد ما و چند میلیون یهودی را نابود کند درحالی‌که راه‌حل ما برای مسئله‌ی فلسطین کاملاً منطقی و منطق بر موازین دموکراسی است.
رهبر انقلاب با انتقاد از سکوت اروپایی‌ها در مقابل جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و قدس افزودند: همیشه گفته‌ایم برای تعیین نوع حکومت در کشور تاریخی فلسطین باید بر اساس شیوه‌ای که همه‌ی جهان قبول دارد به افکار عمومی مراجعه کرد و از همه‌ی فلسطینیانِ واقعی اعم از مسلمان و یهودی و مسیحی که حداقل ۸۰ سال در این سرزمین بوده‌اند -چه در داخل و چه در خارج از سرزمین‌های اشغالی- نظرخواهی و همه‌پرسی شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: این طرح جمهوری اسلامی که رسماً در سازمان ملل به ثبت رسیده است آیا با موازینی که جهان قبول دارد منطبق نیست؟ پس چرا اروپایی‌ها حاضر نیستند آن را بفهمند؟
در ابتدای این دیدار ۱۳ نفر از اساتید و اعضای هیأت‌های علمی حدود دو ساعت به بیان مطالب و دغدغه‌های خود پرداختند. آقایان:
دکتر شاهین آخوندزاده – استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
دکتر شهاب اسفندیاری – استادیار دانشگاه هنر
دکتر محمد جمشیدی – استادیار دانشگاه تهران
دکتر محمدرضا جوادی یگانه – دانشیار دانشگاه تهران
دکتر فرزاد جهان‌بین – استادیار دانشگاه شاهد
دکتر دهقانی فیروزآبادی – دانشیار دانشگاه صنعتی شریف
دکتر محمدمهدی طهرانچی – استاد دانشگاه شهید بهشتی
دکتر پیمان صالحی – استاد دانشگاه شهید بهشتی
حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان – استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
دکتر کامران داوری – استاد دانشگاه فردوسی مشهد
دکتر شاهین محمدصادقی – دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دکتر جعفر اصلانی – استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
و خانم دکتر مریم حاج عبدالباقی – استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
در سخنان خود بر این محورها تأکید کردند:
- انتقاد از اختلافات جناحی و انکار موفقیت‌های کشور
- ضرورت توجه به پژوهش و بالا بردن سهم آن در بودجه
- انتقاد از نگاه سیاست‌زده به دانشگاه و تغییر رؤسای دانشگاه‌ها پس از تغییر دولت‌ها
- اهمیت توجه به سینما و سیاست‌گذاری صحیح در حوزه‌ی فرهنگ و هنر
- ضرورت درس گرفتن از برجام و فهم تجربه‌ی آن
- لزوم یافتن راه‌حل پایدار و اقدامات فوق‌العاده در برخورد با آسیب‌های اجتماعی با استفاده از ظرفیت‌های مردمی
- ابراز نگرانی از کاهش جمعیت و افزایش سن ازدواج و پیشنهاد ایجاد رشته‌های دانشگاهی مرتبط با خانواده
- ابزار نگرانی از رکود علمی در حوزه‌ی علوم فضایی
- تأکید بر لزوم جهاد علمی با الگوگیری از تجربه‌ی موفق دفاع مقدس
- لزوم توسعه‌ی صنعت هسته‌ای به‌ویژه رآکتورهای کوچک هسته‌ای
- ضرورت اقدام عاجل درباره‌ی وضعیت آب و انجام تغییرات بنیادی برای بهبود آن
- لزوم قرار گرفتن صنعت بانکداری در خدمت اقتصاد واقعی
- توجه به دیپلماسی علمی و دیپلماسی سلامت
- لزوم برطرف کردن موانع استفاده‌ی فراگیر از کالاهای ایرانی
در پایان دیدار، نماز مغرب و عشاء به امامت رهبر انقلاب اسلامی اقامه شد و حاضران، روزه‌ی خود را همراه با ایشان افطار کردند.
نظرات