در دعای یازدهم صحیفه سجادیه می خوانیم: «یا مَنْ ذِکرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاکرِینَ، وَ یا مَنْ شُکرُهُ فَوْزٌ لِلشَّاکرِینَ، وَ یا مَنْ طَاعَتُهُ نَجَاةٌ لِلْمُطِیعِینَ، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اشْغَلْ قُلُوبَنَا بِذِکرِک عَنْ کلِّ ذِکرٍ، وَ أَلْسِنَتَنَا بِشُکرِک عَنْ کلِّ شُکرٍ، وَ جَوَارِحَنَا بِطَاعَتِک عَنْ کلِّ طَاعَةٍ. فَإِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلَامَةٍ لَا تُدْرِکنَا فِیهِ تَبِعَةٌ.»

امام سجاد علیه السلام در این دعا می فرماید: در طول زندگی دو حالت داریم: سلامت و غیرسلامت. حالت سلامت همان حالت عبادت ماست. هنگامی که انسان در حال انجام عمل عبادی است در موقعیت صحت و سلامت از نظر معنوی است. امام در این دعا از ذاکرین و شاکرین و مطیعین نام می برد و همانگونه که می دانید اسم فاعل دلالت بر استمرار می کند. از این رو این ذکر و شکرگذاری و اطاعت باید استمرار داشته باشد و شخصیت و هویت فرد دارای این خصوصیات باشد تا بتوان گفت او در حالت سلامت است.

اما اینطور نیست که ما همواره در موقعیت ذکر و شکر و اطاعت باشیم. پس در بسیاری اوقات در حالت سلامت نیستیم و به تعبیر علما در منطقه الفراغ هستیم که زمان خطرناکی است و حدود هشتاد درصد یا بیشتر از زندگی ما را تشکیل می دهد و این زمان سلامتش تضمین نشده است. اینجاست که ما لغزش پیدا می کنیم و دچار انحراف می شویم. برای اینکه وقتی در این منطقه قرار گرفتیم برای ما تبعات نداشته باشد و به گناه، حرام و شقاوت دچار نشویم و حتی دچار ضیق نفس هم نشویم و قلوب ما تاریک نشود باید تمهیداتی بیندیشیم تا بتواند ما را مصون و مقاوممان کند.

عبادت رمز زندگی سالم

بهترین کار این است که در این محیط غیرسلامت هم گرایش به عبادت داشته باشیم. در دعای مکارم الاخلاق می فرماید: «اللَّهُمَّ وَفِّرْ بِلُطْفِكَ نِيَّتِي» خدایا به لطف خودت نیت مرا وافر کن. وفور نیت یعنی در هر کاری که می خواهیم انجام دهیم نیت الهی کنیم. همه اعمال ما می تواند با نیت الهی انجام شود تا ملکوت اعمالمان الهی و قدسی شود. در امور اداری هم می توانیم همه کارهایمان را به نیت الهی انجام دهیم. این می شود عبادت به معنی الاعم و معنای خوشا آنان که دایم در نمازند همین است.

این مرحله ضروری است ولی کافی نیست، باید یک سری کارهای سلبی هم انجام دهیم. از این رو می فرماید: «خدایا کاری کن که من خودم را کنترل کنم از چیزهایی که مرا مشغول می کند و اهتمام خودم را بگذارم برای چیزی که مرا از اهتمام نسبت به تو باز می دارد.» پرداختن به مسائلی که ما را از ذکر خدا باز می دارد زمینه های ایجاد محیط سلامت را از بین می برد.

«خدایا مرا به کاری بگمار که فردای قیامت از ما درباره آن سوال می کنند.» بسیاری از کارهایی که در طول روز انجام می دهیم از کار هایی نیست که در برابر آن مسئول باشیم بلکه ما خودمان را به آنها می گماریم. هر چند ممکن است این کارها حرام هم نباشد ولی این کارها بستر غیر سلامت را برای ما فراهم می کند.

«خدایا نه تنها مرا به کاری بگمار که برای آن خلق کردی بلکه تمام دوران زندگی مرا در این محدوده قرار بده.» این دقیقا به معنای قرار گرفتن در منطقه سلامت است.

نتیجه: برای اینکه در زمان هایی که مشغول عبادت نیستیم زندگی مان در محیط سلامت قرار گیرد باید کارهایمان را با نیت الهی انجام دهیم تا مشمول عنوان عبادت به معنی الاعم شود و ما در منطقه سلامت قرار گیریم.