به گزارش روابط عمومی و بین‌الملل، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد لقمانی در جلسه درس اخلاق که با حضور اساتید و طلاب مراکز و مدراس علمیه جامعه‌الزهرا علیهاالسلام در تالار بیداری اسلامی برگزار شد، عنوان کرد: یکی از ضروریات زندگی انسان، واکاوی روحیه و رفتار او است، گاهی انسان مسیری را طی می‌کند، اما به جایی نمی رسد.

شخصیت انسان، جوهر وجود او است

استاد اخلاق حوزه اظهار داشت: حرکت در مسیر زندگی مانند مسیر بستن دکمه‌های پیراهن است که اگر اولی را اشتباه بستید، تا آخر اشتباه میروید و وقتی میفهمید که به پایان زندگی رسیده اید.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی تصریح کرد: گاهی یک اشتباه و خطا، مسیر زندگی انسان را تغییر میدهد و وقتی چشم باز میکنیم میبینیم که تمام فرصت ما صرف کارهای بیهوده شده است.

وی به یکی از احادیث پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم اشاره کرد که فرمودند: «کُن عَلی عُمرِکَ اَشَحُّ مِنکَ عَلی دِرهَمِکَ وَ دینارِک؛ در مورد عمر خود بخیل تر از پول و ثروت خود باش».

کارشناس برنامه تلویزیونی «سمت خدا» تصریح کرد: به شخصیت خود بیشتر از موقعیت خود اهمیت دهید، زیرا شخصیت شما، جوهر وجود شما است، اما موقعیت شما تصورات دیگران نسبت به شما است.

وی افزود: امام علی علیه‌السلام فرمودند: «مَـنْ أَصْلَـحَ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ اللَّهِ أَصْلَـحَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّاسِ، وَمَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ دُنْيَاهُ؛ كسى كه ميان خود و خدا را اصلاح كند خداوند ميان او و مردم را اصلاح خواهد كرد و كسى كه امر آخرتش را اصلاح كند خداوند امر دنيايش را اصلاح مى‌كند»؛ خداوند موقعیت و آبروی کسی را که میان خود و خدا را اصلاح کند، حفظ می‌کند.

بزرگترین عیب انسان، رقابت با دیگران است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی تصریح کرد: بزرگترین عیب اکثر ما این است که با دیگران رقابت میکنیم که به تفاخر، تکاثر و تجمل منجر می‌شود، حال آنکه ما باید با خودمان رقابت کنیم؛ به عنوان مثال، ما در سال گذشته چند جزء قرآن خواندیم، امسال بیشتر بخوانیم.

وی تأکید کرد: افرادی که خود را با دیگران مقایسه می‌کنند، شورش درونی دارند، اما اگر انسان با خود رقابت داشته باشد، پیشرفت و آرامش پیدا می‌کند.

مثلث سه ضلعی رابطه انسان در زندگی

استاد اخلاق حوزه اظهار داشت: سرآغاز تمام آیات و روایات و جان مایه معارف دینی، وجود یک مثلث سه ضلعی است که اضلاع آن عبارتند از ارتباط خود با خود، ارتباط خود با خلق و ارتباط خود با خداوند.

وی افزود: در رابطه خود با خود باید نزد خود بدترین افراد روی کره زمین باشیم، اما در رابطه خود و خداوند متعال باید نزد خدا بهترین افراد روی کره زمین باشیم، در ارتباط خود نزد خلق نیز یکی مثل آنان باشیم.

خردمندی؛ اولین ستون شخصیت انسان در زندگی است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی در ادامه با بیان اینکه شخصیت انسان، ۱۰ستون دارد، گفت: اولین ستون شخصیت انسان، خردمندی در زندگی است؛ چنانچه امام علی علیه‌السلام میفرمایند: «الانسان بعقله؛ ارزش انسان به عقل او است» و در آیه 10 سوره ملک میخوانیم: «لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ؛ اگر شنيده يا تعقل كرده بوديم در [ميان] دوزخيان نبوديم».

وی عنوان کرد: سه راه برای زندگی وجود دارد، اول، راهی که از راه تقلید میگذرد و تقلید جاهل از جاهل است، مانند مد و مدل که آسان ترین اما سیاه ترین راه است؛ دوم، راهی که از تجربه میگذرد که دو نوع تجربه اندوزی داریم، از جمله اینکه خودمان تجربه کنیم و یا از تجربیات دیگران استفاده کنیم؛ اینکه از تجربه خود استفاده کنیم تلخ ترین راه است و سوم، راهی که از اندیشه و خردمندی میگذرد که زیباترین، بهترین و والاترین راه است.

استاد اخلاق حوزه اظهار کرد: پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم در حدیثی میفرمایند: «أَوَّلَ مَا خَلَقَ اللَهُ الْعَقْلُ؛ نخستين چيزى كه خداوند خلق نموده است، عقل است»و در حدیثی دیگر میفرمایند: «أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَهُ نُورِى؛ نخستين چيزى را كه خدا آفريد، نور من بوده است»؛ اگر این دو را کنار هم بگذاریم، یک معجون معرفتی خواهیم داشت که عاقل ترین افراد، عابدترین افراد هستند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی تصریح کرد: اولین گام و ستون شخصیت انسان خردمندی در زندگی است، دعای عالیه المضامین از جمله دعاهایی است که به این موضوع اشاره دارد و در پایان این دعا، اولین چیزی که امام از خداوند میخواهد، عقل است: اَللّهُمَّ ارْزُقْنى‏ عَقْلاً کامِلاً، وَلُبّاً راجِحاً، وَعِزّاً باقِياً،وَقَلْباً زَکياً، وَعَمَلاً کثيراً، وَاَدَباً بارِعاً، وَاجْعَلْ ذلِک کلَّهُ‏ لى‏، وَلا تَجْعَلْهُ عَلَىَّ؛ خدایا روزیم کن عقلی کامل و خردی که بچربد (بر هوای نفس) و عزتی باقی و دلی پاک و کرداری بسیار و ادبی نیکو و همه را بسود من قرار ده‏ نه به زیان من به مهرت».

وی یادآور شد: ما تولید انگیزه میکنیم اما تولید اندیشه نمی‌کنیم، اما امام علیه‌السلام ابتدا اندیشه را درخواست می‌کند، وقتی عبادات ما عقلانی انجام شد، عمق و وسعت پیدا می‌کند.

علم و دانایی؛ دومین ستون شخصیت انسان

استاد اخلاق حوزه در ادامه با بیان اینکه دومین ستون شخصیت انسان، دانایی است، گفت: در روایات آمده: «أَلْعِلْمُ نُورٌ یقْذِفُهُ اللّه فِی قَلْبِ مَنْ یشآء؛ علم، نوری است که خداوند به قلب هر کس که بخواهد میافکند».

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی بیان داشت: به همه طلاب توصیه میکنم که همه احادیث و آیاتی که در آن واژه «اذا اراد الله» دارند، جمع آوری کنید و درباره آنها تدبر کنند.  

وی تصریح کرد: اگر خداوند بخواهد تمام خوبی‌ها را برای یک نفر بخواهد، «قَذَفَ فی قَلبَهِ حُبَّ الحُسَین علیه‌السلام؛ محبت امام حسین علیه‌السلام را در قلب او میاندازد».

وی عنوان کرد: علامه طباطبایی(ره) میفرمودند: علمی نور است که بندگی و تواضع انسان را افزایش دهد؛ ما هر وقت جواب سؤالی را بدانیم، بلند جواب میدهیم، اما اگر سؤالی از علامه طباطبایی(ره) می‌شد که این عالم ربانی و بزرگوار بلد بودند، ایشان آرام پاسخ می‌دادند واگر بلد نبودند بلند می‌فرمودند که اگر بگویم نمی دانم اشکالی ندارد.

استاد اخلاق حوزه اضافه کرد: امام علی علیه‌السلام فرمودند: «العلم سلطان؛ علم باعث سلطه انسان می‌شود»، یک اندیشمند غربی هم همین حدیث را به زبان دیگر گفته «علم، قدرست است» و همه از این جمله شگفت زده می‌شوند؛ همچنین امام علی علیه‌السلام میفرمایند: «العلم افضل هدایه؛ علم بافضیلت ترین هدایت است»، بنابراین سعی کنید لذت علم را بچشید و بدن خود را به سختی عبادت و فهمیدن عادت دهید.

هنر برای تعالی روح است/بهترین هنر از دیدگاه امام راحل(ره) و رهبر انقلاب

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی در ادامه، اظهار کرد: سومین چیزی که در شخصیت انسان مفید و مؤثر است، هنرمندی است، هنر، آمیزه ای از دانایی و زیبایی است و ما هنر را برای تعالی روح داریم.

وی با انتقاد از برخی افراد که عنوان هنرمندی را به یدک میکشند، گفت: امام علی علیه‌السلام فرمودند که کسی که از نظرروحی و شخصیتی تعالی دارد، جسم خود را به نمایش نمی‌گذارد، اما متأسفانه برخی خود را هنرمند میدانند، حال آنکه تن تراشی، تن آرایی و تن نمایی می‌کنند.

استاد اخلاق حوزه اضافه کرد: هنرمند کسی است که دانایی به علاوه زیبایی داشته باشد، بهترین هنرمندان را امام خمینی(ره) معرفی کردند و فرمودند: «شهادت هنر مردان خداست» که جسم و روح را به بهترین قیمت به خدا فروختند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی یادآور شد: گاهی یک نمایش پنج دقیقه‌ای درباره شهید اکبر دانشی و احمدک، همه را تحت تأثیر قرار میدهد و مادران چشم انتظار را به نمایش میگذارد که 36 سال منتظر آمدن فرزند مفقودالأثر و شهیدشان هستند.

وی عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب مدظله العالی فرمودند: «هیچ چیزی بدون هنر جاودانه نخواهد بود»، زندگی هدیه خداوند به انسان است و هنر خوب زیستن، هدیه انسان به خداوند است؛ بنابراین هنر خوب زیستن، ماندگار شدن و ابدی شدن، سومین ستون شخصیت انسان است.

چشم‌انداز رهبر معظم انقلاب درباره نظام و انقلاب اسلامی

استاد اخلاق حوزه با بیان اینکه همت والا در زندگی چهارمین ستون شخصیت انسان است، ابراز کرد: امام علی علیه‌السلام میفرمایند: «بهترین همت‌ها، آنها است خَیرُ الهِمَمِ أعلاها؛ بهترین همت‌ها عالی‌ترین آنهاست»؛ شخصیت انسان با آرزوهای او شناخته می‌شود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی با اشاره به اینکه انسان میتواند مفید و مؤثر باشد و همت بلند داشته باشد، اظهار کرد: پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم خطاب به امام علی علیه‌السلام میفرمودند که «اگر خدواند به وسیله شما یک نفر را هدایت کرد، بهتر از دنیا و آنچه در دنیا است».

وی بیان داشت: رهبر معظم انقلاب مدظله العالی راجع به نظام و انقلاب جمله‌ای دارند و میفرمایند: «ما در حال پی‌ریزی تمدن نوین اسلامی در سطح جهان هستیم» که این سخن، چشم‌انداز رهبر فرزانه را نشان میدهد و انسان با همت بلند میتواند به این چشم‌انداز دست یابد.

استاد اخلاق حوزه اضافه کرد: حضرت امام(ره) نیز میفرمودند که ان‌شاءالله بیرق را به صاحب اصلی آن بسپاریم؛ این نگاه امام راحل(ره) بود، اما برخی مسئولیت‌ها را لقمه میدانند، ما به اندازه همت خود تأثیرگذار هستیم.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین لقمانی تصریح کرد: زمانی که انقلاب اسلامی پیروز شد، آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر به حضرت امام نامه نوشتند که در این نامه فرموده بودند: «ارزش زندگی هر انسان به اندازه‌ای است که از فکر و وجود خود به دیگران فایده میرساند»؛ گاهی انسان با عمل خود به پیرامون خود نورافشانی می‌کند.

وی توصیه کرد که هرگز با کسی که همت پایینی دارد، نشست و برخاست نکنید؛ زیرا این نشست و برخاست بر سبک و سیره زندگی انسان تأثیرگذار است.

استاد اخلاق حوزه در پایان عنوان کرد: از خانم دکتر عبدالحسین زرین کوب سوال کردند که چه شد که یک زندگی علمی داشتید»؛ وی پاسخ داد: «من چه در اروپا و چه در ایران یک روز مبتذل زندگی نکردم و یک بار پشت ویترین مغازه‌ها پرسه نزدم».